XXV наадам

БУДДЫН ШАЖАНТАНАЙ ЗАНШАЛТА САНГХА

«ДАШИ ЧОЙНХОРЛИН» ГЭҺЭН БУДДЫН ШАЖАНАЙ ЕХЭ ҺУРГУУЛИ

 

«ЭХЭ ХЭЛЭН – МАНАЙ БАЯЛИГ»

Бүгэдэ Буряадай һургуулинууд хоорондын XXV наадам

 2018 оной 10 һарын 20

 Эбээн тэдхэгшэ: БУРЯАД УЛАСАЙ ТОЛГОЙЛОГШЫН БОЛОН

ЗАСАГ ГАЗАРАЙ ЗАХИРГААН

НААДАМАЙ ЗОРИЛГОНУУД

  1. Наадам буряад хэлэнэй гайхамшагта баялиг болохо нютаг хэлэнүүдые алдангүй үлээхэ, нютаг хэлээрээ харилсаха таарамжатай оршон байгуулхын тула эмхидхэгдэнэ.
  2. Хүүгэд, залуушуулые буряад хэлэ үзэхэдэнь урмашуулан, түрэл арадайнгаа хэлэ, соёл, уралиг арьбадхаха хүсэл дэмжэжэ, арадаймнай баялиг болохо эхэ хэлээ хүндэлэн үргэлжэлүүлхэ.
  3. Эхэ хэлэнэйнгээ нөөсэ баяжуулха даабаринуудаа үргэдхэхэ, хүүгэдэй зохёохы арга боломжо хурсадхаха.

НААДАМАЙ ЭРИЛТЭНҮҮД

  1. Найман хүтэй баг (команда) эхин, дунда, ахамад ангинуудай һурагшад бүридэн орохо ёһотой. Багай бүридэлдэ буряад заншалаар үһэеэ гүрэнхэй 70 хубинь басагад байха зэргэтэй. Бейджигүүдээ бу мартагты!
  2. Наадамда орогшод сүлөө сэдэбээр хөөрэлдэхэ, һанал бодолоо найруулан зохёохо дадал, дүршэлтэй байха. Нютаг бүхэниие түлөөлэгшэд өөрын нютаг хэлэн дээрээ хэлэхэ, хөөрэхэ, хэһэн ажалаа хамгаалха.
  3. Багуудай (командануудай) тусхай бэлэдхэлтэй нэгэ-нэгэ гэшүүд «Уран гартан», «Уран дархан», «Уран баримал», «Хамба ламын шан абалгын тэмсээн» гэһэн урилдаануудта ороно. Уридшалан шалгагдаха толинуудаа үгтэһэн болзор соонь эльгээгты.

Багай бэшэ гэшүүд хамта (4 хүн) «Хэлэ хүгжөөлгын» даабаринуудые нэгэ доро 1,5-2 часай туршада хэхэ. Бүлэгөөрөө ороод, бүгэдэ нэгэ доро үдэһөө урда даабаринуудаа дүүргэхэ. Буряад хэлэ хүгжөөхэ тэмсээнүүд: хонин талын «Блиц-урилдаан», «Бэлигүүн толи», үхэр талын «5 хушуун мал тухай үгүүлэл», «Уран бэлигтэй, ульгам хэлэтэй». Энэ даабарида жюриин гэшүүдэй табиһан оноонууд бүридхэгдөөд, нэгэ сэгнэлтээр табигдаха (Жэшээнь, блиц 0-10 оноо, алдуу заһалга 0-10 оноо, зохёохы хүдэлмэри 0-10 оноо, «Бэлигүүн толидо» 0-10 оноо, хамта = 40.0 оноо.

  1. «Ород дуунуудые буряадаараа дуулая» гэһэн анхан удаа үнгэрхэ урилдаан ехэ танхим соо үнгэрхэ. Уридшалан бэлдэһэн фонограммануудаа абяа найруулагшада дуулахын урда тушааха.
  2. Үдын хойно багууд (8 хүтэй команда) үрөөнүүдээр таража, «Этигэл Хамбын магтаал», «Доншуур маани», «Сагаан Дара эхын магтаал…» уншаха. Иимэ түхэлөөр үнгэрһэн урилдаанаймнай удаа бүхы оноонууд согсологдожо, һууринууд олгогдохо.

НААДАМАЙ ШАТАНУУД

Табан хушуу мал гэгдэһэн морин, үхэр, хонин, ямаа, тэмээгээ үе наhаараа үдхэжэ hууhан буряад зоной ажабайдалые адууhа малhаа амяарнь харахын аргагүй юм. Тиимэһээ эхэ хэлэндээ зорюулһан «Эхэ хэлэн – манай баялиг» гэһэн наадамай шатанууд үндэһэн шагай нааданай буудалнуудай нэрээр нэрлэгдэнхэй.

Шагайнууд хонин, ямаан, морин, үхэр, тэмээн гэһэн ондо ондоо үзэгдэлтэй байдаг юм. Хабтайжа бүхыгөөд унаһан шагайе «хонин» («бүхэ»), хонхойгоод унаһыень «ямаан» («хонхо»), бүтүү талаараа өөдөө хараад тогтоһониинь «морин», хээтэй хажуугаараа өөдөө хараһаниинь «үхэр», сомсойгоод тогтошоһониинь «тэмээн» («ёро») болодог юм.

I ШАТА

 МОРИН ТАЛА

а) Нютаг хэлэнэй толинууд

б) Ород дуунуудые буряадаараа дуулая

 

ХОНИН ТАЛА

а) Блиц-урилдаан

б) Бэлигүүн толи

 

ҮХЭР ТАЛА: Баян хэлэтэй арад – ерээдүйтэй!

а) «Табан хушуун мал» сэдэбээр үгтэһэн үгүүлэлэй алдуу заһалга

б) «Уран бэлигтэй, ульгам хэлэтэй» зохёохы даабари

 

ЯМААН ТАЛА: Буян хэшэг уряалая!

а) Этигэл Хамбадаа зальбарал

б) Доншуур маани

в) Сагаан Дара Эхын магтаал

 

ТЭМЭЭН ТАЛА

а) Уран гартан

б) Уран баримал

в) Модон дархан

II ШАТА

а) БУДДЫН ШАЖАН ТУХАЙ ХАМБА ЛАМЫН ШАН АБАЛГЫН ТЭМСЭЭН

б) ЭТИГЭЛЭЙ ХАМБЫН СУРГААЛНУУД

МЭДҮҮЛГЫН ЖЭШЭЭ (10 һарын 17 болотор эльгээхэ)

Аймаг __________________________________Һургуули_____________________________

Хүтэлбэрилэгшэ багшын (багшанарай) обог нэрэ ___________________________________

Холбоо бариха утаһан, email:___________________________________________________

Гэрэй хаяг:____________________________________________________________

Багшын паспортын дугаар болон хэзээ, ямар байгуулга олгоһон тухай мэдээсэл:
____________________________________________________________________________________________________________________________________________

ИНН ____________________________ СНИЛС:______________________________

НААДАМАЙ ДҮРИМҮҮД

I ШАТА

ШАГАЙН МОРИН ТАЛА

Холо газарые ойртуулдаг, хариин зониие нэгэдүүлдэг, хазаар дараа хатартай морин эрдэниин нэрэтэй түрүүшын мүрысөөн.

а) Буряад хэлэнэй нютагай аялгын толи

Нютаг хэлэнэй толинуудай түрүүшын толи – 6500 үгэтэй «Шаргалжан нютагай буряад-ород хэлэнэй толи» Санкт-Петербург хотодо «Просвещени» хэблэлдэ гараа, 2-дохи толи – «Мөрөөч, Хилгант нютагууды буряад-ород хэлэнэй толи» 8 сарын 26-да Үндэһэнэй Номой санда баяр үнгэржэ, нютагай зондо тараагдаа. Мүнөө хэблэлдэ Харлан, Ноёхон, Баргажанай Улан нютагуудай толинууд тушаагданхай.

Толи хэблэлдэ бэлдэжэ дүүргэһэн бүлэгүүдһээ бэшэ һургуулинуудта урда урилдаанда үгтэһэн даабаринуудаа дабтанабди. Толиингоо удха, бүридхэл нарибшалан харагты – словари оформлять по алфавиту точно по образцу без граф, таблиц, литературных сравнений с указанными курсивами, нумерацией страниц, заглавные слова печатать полужирным шрифтом. Хүдэлмэриин хэмжээн: 4000-5000 үгэһөө үлүү байха зэргэтэй.

Хори буряадуудай шэнжэлһэн хүдэлмэри амяараа хэблэгдэн гараха, тиимэһээ энэ ажалдаа тон наринаар хандагты! Толи бэлдэхэ даабарида хори хэлэтэй бүлэгүүд нютагайнгаа зоной обог, нэрэ, ара нэрэнүүдэй, нютагайнгаа газар уһанай буряад нэрэнүүдэй удха тайлбарилха гэһэн байгаа. Энэ ажалдаа урданай угай бэшэгүүдые хэрэглэжэ, буряад, эвенк, түгэд нэрэнүүдэй удха тайлбарилагты. Урда наадамда эльгээһэн хүдэлмэринүүдтээ материал нэмэжэ эльгээгты.

б) Ород дуунуудые буряадаараа дуулая

2013 ондо Дагестанда Расул Гамзатовай ««Журавли» в переводе на языки народов России и мира» гэһэн ном хэблэгдээ. Шуһата дайнай талмайһаа бусаагүй эрэлхэг сэрэгшэдтэ дурасхаалай хүшөө болоһон энэ дууе дэлхэйн арадууд өөрын хэлэн дээрэ оршуулаа. Англи, армян, башкир, иврит, чечен, чуваш, осетин, татар, туркмен, түүрэг, хальмаг болон бусад хэлээр номой 28 хуудаһан дээрэ «Журавли» дуунай оршуулга үгтэһэн байна.

Хүндэтэ һурагшад, 25-дахи наадамда бидэшье буряад хэлэнэйнгээ бүхы аянга үгүүлбэринүүд дээрэ энэ гайхамшаг удхатай дуу оршуулажа гүйсэдхэе. Баг (команда) бүхэн Расул Гамзатовай «Журавли» гэһэн дуу нютаг хэлэн дээрээ оршуулжа дуулаха. Оршуулхадаа шүлэгэй түхэл (ритм) алдахагүй гэжэ оролдохо, дуунайнь аялгада тааруулха.

Хэрбэеэ «Журавли» дуунһаа гадна ород хэлэнһээ мэдээжэ дуу өөһэдөө шэлэн  оршуулаад, тэрэнээ гүйсэдхэхэ бэлэн ерэбэлтнай, нэмэри 1-3 оноо табигдаха. Оршуулгануудта ссылкэ  https://ehehelen.ru/orod-duunuudye-buryaadaaraa-duulaya-ludub-ochirovaj-orshuulganuud/

ШАГАЙН ХОНИН ТАЛА

Ууса дүүрэн хэшэгтэй, урдаа хараха хушуута мал, хонгор дайдымнай шэмэг – хун сагаан хонин эрдэниин нэрэтэй хоёрдохи тэмсээн.

а) Блиц-урилдаан «Табан хушуу мал»

https://ehehelen.ru/blits-urildaan-xxv-naadam/ сайт дээрэ үгтэһэн асуудалнуудта харюу бэлдэхэ.

Энэ урилдаанда бүлгэмэй түлөөлэгшэд 19-дэхи наадамда танилсаһан сэдэбүүдээ дабтан бэхижүүлхэ. Сайт дээрэ үгтэһэн асуудалнуудта харюу үгэхэ ссылкэ. 5 хушуун мал тухай мэдэсэ (уламжалта ажал, эдеэ ундан, эдлэл, аман зохёол г.м) үргэдхэн бэхижүүлхэ зорилготойгоор энэ даабари үгтэнэ.

б) «Бэлигүүн толи». 

  1. Хоер ёслолой абаха орхихо тухай хэлсэн бэлигүүн толи гэсэн үйлэ Хоер ёслолой абаха орхихо тухай хэлсэн бэлигүүн толи гэсэн үйлэ Бэлигүүн толи
  2. Асуудалнууд, толи

Эндэ Э-Х. Галшиевай зохёолһоо үгтэһэн һургаалнуудай удхатай танилсагты. Удхаарнь асуудалнууд үгтэхэ, тэдэндэ харюусаха аргатай болохо ёһотойт (билет соо 3-3 асуудалнууд байха).

ШАГАЙН ҮХЭР ТАЛА

«Үнеэтэй айл үлдэхэгүй, булагтай газар гандахагүй» гэһэн үгын ёһоор гандашагүй абьяас бэлигээ харуулха мүрысөөн.

БАЯН ХЭЛЭТЭЙ АРАД – ЕРЭЭДҮЙТЭЙ

а) «Табан хушуун мал» сэдэбээр үгтэһэн хөөрөөнэй алдуу заһалга.

Танда үгтэхэ үгүүлэлэй даабари соо удхын олон алдуу гаргагдаһан байха. Мэдэсээ (блиц-асуудалнууд) хэрэглэн, алдууень заһаад, нютаг хэлээрээ гол удхыень дамжуулхат, ямар алдуунуудые усадхаһанаа тодорхойлжо үгэхэт. Жэшээнь: …Эреэгшэмнай эшэгэеэ һайхашаан эрхэлүүлнэ, утаар татан бүүхирнэ…. Энэ мэдүүлэл соо 2 алдуу эреэгшэн-үнеэн, үнеэнһээ тугал гарадаг, тиихэдэ үнеэн бүүхирдэггүй, харин үүгэнэдэг.

б) «Уран бэлигтэй, ульгам хэлэтэй». 4 мүртэй шүлэг зохёолго.

Бүлэг бүхэндэ шүлэгэй рифмэнүүд болохо үгэнүүд үгтэхэ. Жэшээнь:

……………. ………… тугалхан

………….. ………….мөөдэйхэн

………. ………….. хөөрхэйхэн

…….. ………дуратайхан.

Шүлэгэй түхэл алдангүй (аллитераци, ритм, рифмэ), үгтэһэн үгэнүүдтэ тааруулан 4 мүртэй шүлэг зохёогты, уранаар уншажа үгэгты. Жэшээнь,

Сагаадаймнай нарай тугалхан,

Сахюур сагаахан мөөдэйхэн.

Үбдэглэн үндыбэ хөөрхэйхэн,

Үүгэнэнэ Сагаадайм дуратайхан.

ШАГАЙН ЯМААН ТАЛА

Һүбэлгэн гээшэнь аргагүй, хурдан түргэниинь гайхалтай, бэлшээриин һайниие бэдэрдэг, бэрхэшээл гэжэ мэдэдэггүй ямаанай зан абариие һайшаажа, удаадахи мүрысөө дурадханабди.

БУЯН ХЭШЭГ УРЯАЛАЯ!

а) «Этигэл Хамбадаа Зальбарал». Уран гоёор, сээжээр уншалгын урилдаан. Командын гэшүүд жээрэбэй ёһоор тудаһан Зальбаралай бадагуудые уншаха http://ehehelen.ru/etigel-hambyn-zalbaral гэһэн сайтын номой һан соо Этигэлэй хамба ламын бүтээл татажа абаха.

б) «Доншуур маани». Сээжээр гүйсэдхэхэ http://ehehelen.ru/donshuur-maani гэһэн хаягаар үгэнь үгтэбэ. Заатагүй нэгэ бадаг бүлэгэй гол дуушан гансаараа гүйсэдхэхэ, удаань бэшэниинь тодон абаад, саашань суг үргэлжэлүүлхэ жэшээтэй.

в) «Сагаан Дара Эхын магтаал». Сээжээр гүйсэдхэхэ: http://ehehelen.ru/sagaan-darhin-sedhel-mete-hurdyn-magtaal-xiii-naadam

ШАГАЙН ТЭМЭЭН ТАЛА

Арад зоноо тэдхэдэг, элинсэгэйнгээ нютагта заяан гэжэ магтуулһан ажалша, бүхэриг тэмээндэ зорюулагдаһан шата. Эжы абын дүршэл халан абаха басагад, хүбүүдтэ зорюулагдаһан урилдаан.

а) Уран гартан

Хүндэтэ басагад, гэртээ хониной арһа элдэхэ даабари үгтэнэ. Арһа элдэлгэ тухай Ивалгын дасан тусхай кино буулгажа, наадамай сайт дээрэ табинхай, тэрэниие анхарагты: http://ehehelen.ru/honinoj-arha-eldelge/

АРҺА ЭЛДЭЛГЭ ТУХАЙ

Арһа элэлгэ 5 хубиһаа бүридэнэ:

1 – дэбтээлгэ

2 – арһанай хүрьһэ халимнаха (арһанда үлэһэн мяха, тоһо өөхэнһөөнь һалгаха)

3 – угаалга

4 – пикель (арһанай структура-байгуулга хубилалга)

5 – арһа будалгын бодос (арһа нэбтэрүүлхэ, будаг, үнгэ шэнгээхэ)

6 – тоһодолго (арһа зөөлэрүүлгэ, һунаха агшаха аргатай болгохо)

1) Дэбтээлгэ

Хониной арһанай үлүү нооһыень хайшалаад, шоройһоонь сэбэрлэхэ.

– арһаяа хүйтэн уһанда шиихаад, һая үбшэһэндэл болоторнь 12 часай туршада уһан соого байлгаха. Арһанай һая абтаһан байбал, энэ үйлэ 2 дахин түргөөр үнгэрхэ.

  1. Арһанай хүрьһэ хюһалга (мездрение)

Дэбтээһэн арһаяа уһан сооһоонь гаргаад, тааруу газарта тараан дэлгэхэ. Хюһуу-раар арһанай хүрьһэ ехэ нягтаар сэбэрлэхэ. Хэрбэеэ дутуу хюһагдаа һаа, арһанай эхүүн үнэр һалахагүй.

  1. Угаалга

Арһаа угаахын урда бүлеэхэн уһан соогоо хэдэн удаа сэбэр уһанда зайлажа, угаалганда бэлдэхэ. Бүлеэн уһа руугаа сэбэрлэлгын зүйл-порошок нэмээд, 10-15 минута соо байлгахада болохо.

4) Пикель

– 50-70 литр хүйтэн уһан

– 30 мг 70% уксусна кислота 1 литр уһанда

– 1 литр уһанда 30 гр дабһа хэхэ

Энэ хадаа арһанай байгуулга хубилгаха пикельнэ бодос болоно. Арһаяа энээн соогоо шиихаад, 8-10 часай туршада худхажа,эрьюулжэ байжа баринабди. Пикельнэ бодостой уһанһаа арһаяа гаргаад, уһыень һабируулха, удаань уһаар зайлаха.

  1. Арһа будалга

Хэрэглэгдэхэ:

– 50-60 литр уһан (40-45 градусһаа дээшэ байхагүй)

– 1литр уһанда 7 грамм хромбит нэмэхэ (хромбит +79149871453 утаһаар захижа болохо)

– 1 литр уһанда 30 грамм дабһа хэхэ.

Эдэ зүйлнүүдые холин, арһа будалгын бодос бэлдэнэбди. Энээн соогоо арһаяа шииханабди. Арһанда үнгэ оруулалгын гол үйлын шанартай үнгэрхын тула  түрүүшын 3-4 час соо арһаяа үргэлжэ эрьюулжэ, худхажа байха шухала.

Арһа будалга 8-10 часай туршада үнгэрдэг. Уһанайнь дулаан 40 градус байха ёһотой. Дулаасуулгын хэрэгсэл (пушка) табяад, 5-7 час соо орхиходо болохо. Удаань арһаяа гаргаад, уһаар зайлаха, сэбэрлэхэ хэрэгтэй.

  1. Тоһодолго — Арһанда түрхихэ эдеэ бэлдэлгэ.

Иимэ зүйлнүүд хэрэгтэй болохо:

  1. 40 грамм АИ – 12 түхэлэй тоһон
  2. Привацела – 30 грамм
  3. Скипидар – 50 мг.

Эдэ бүхы бодосууд дээрэ 1 литр бусалжа байһан уһа нэмэхэдэтнай, һүндэл сайбар үнгэтэй зүйл болохо.

– Хабтагайда һунаан татажа хатааһан (70-80% хатаһан) арһандаа бэлдэгдэһэн бодосоо биирээр түрхигты.

– Арһанайнгаа хатажа эхилхэдэ, хабтагайһаань абаад, гараараа эмиржэ, мушхажа элдэн зөөлэрүүлхэ. Удаань дахин энэ бодосоо арһандаа түрхёод, хабтагар модондоо һунаан хатааха. Түрүүшынхидээл адляар арһанайнгаа хатахада, гараараа нидхэржэ, мушхажа байжа элдэхэ. Бүлеэхэн уһанда зөөлэрүүлгын зүйл нэмээд, арһаяа зайлаха.

Хэрбэеэ асуудалнууд гарабал, +7 914 987 1453 Василий утаһаар хонходооройгты.

Арһаар юумэ бүтээхэ гээшэ урматай ажал. Гэртээ элдэһэн арһаараа басагаднай элдэб зүйлнүүдые бүтээжэ, оёдолой онол аргануудтай танилсадаг. Ажалдаа хэрэглэхэ арһа, утаһа, зүү, хурабша г.м. абаад ерэхэ хэрэгтэй. Энэ ажал иимэ оноонуудаар сэгнэгдэхэ: арһа гараараа элдэлгэ – 10 оноо хүрэтэр, бэлэн арһа (худалдаанай) асарбал, 0 оноо абахат; оёдол – 5 оноо.

Мүнөө һуралсалай жэлэй туршада эрэ хүнэй үмдэхэ арһан дэгэл (дублёнко) оёхо зорилготойбди. Энэ наадамда оёдолой хэрэгсэлнүүдые, элдэһэн арһа, оёжо эхилһэн зүйлнүүдээ абаад ерэхэ.

 

б) Модон дархан. Морин агтын дэлһэ, арһа хүлһэнһөөнь сэбэрлэхэ, хатаһан шорой тооһо хирман унагааха хэрэгсэл – хусуур, хирмуур (скребок) хэхэ.  

в) Уран баримал (пластилин)

Хүндэтэ һурагшад, танай анхаралда хорхой шумуулай дүрэ баримал пластилинаар урлаха даабари үгтэнэ. Сохо, эрбээхэй, зүгы, тэрмээлжэн, олон хүлтэй хорхой (гусеница) г.м. Эдээн сооһоо 3 шумуул шэлэн абагты, өөрын бодолоор шэмэглэгты. Жэшээнь, сохын нюрган дээрэхи толбонуудые буряад угалза болгохо, эрбээхэйн дали дээрэ һайхан сэсэг һуулгаха гэһэншүүгээр зохёохы абьяасаа һорин урлагты. Барималайтнай хэмжүүр 6-8 см бага бэшэ байха ёһотой.

II ШАТА

БУДДЫН ШАЖАН ТУХАЙ. Хамба Ламын шан абалгын тэмсээн

Этигэлэй Хамбын сургаал

Дэлхэйн гайхал боложо, буддын шажанай гүн шанарта удхые хизааргүй үндэртэ үргэжэ шадаһан 12-дугаар Бандида Хамба лама Даша-Доржо Этигэлов 2008 онһоо хойшо онсо саадын аргаар чойнжин лама Бимба Доржиевтай харилсан, дээдын номнол дамжуулна. Эндээһээ хуулаха ЭХЛ сургаал

Шангууд тухай

1, 2, 3-дахи һуури эзэлһэн һурагшадай бүлэгүүдтэ ба тэдэниие бэлдэһэн багшанартань диплом болон мүнгэн шан (30 мянга, 20 мянга, 10 мянган түхэриг) мүн тусхай бэлэгүүд барюулагдаха.

ХЭРЭГЛЭХЭ НОМ ЗОХЁОЛ

 С.Д. Бабуев, Ц.Ц. Бальжинимаева «Буряад зоной урданай һуудал байдалай тайлбари толи»;

«Буряад хэлэн» гэһэн сахим һураха бэшэгэй «Ёһо заншал», «Буряад арад», «Эхэ нютаг»;

https://buryadxelen.com/

«Учение Пандито Хамба Ламы Д.Д.Этигэлова», 2016, 2017, 2018; ссылкэ

«Буддаадын шажанай үгын тайлбари толи» 2016;

«Буряад үнэн» сонин болон бусад сонин, сэтгүүл ба номууд;

Ц. Б. Будаев «Оньһон үгэ оншотой» У-Ү., 1988;

И. Мадасон «Буряад арадай оньһон, хошоо үгэнүүд», У-Ү, 1960;

Замбалова Татьяна «Табан хушуу мал»;

Галдан Ленхобоев «Ашатын һайхан заяан» http://soyol.ru/culture/books/4356/ PDF / 3.9 Мбайт энэ файл татажа абаха;

Лодон Линховоин «Лодон багшын дэбтэрһээ» http://soyol.ru/culture/books/4357/ PDF / 3.65 Мбайт энэ файл татажа абаха;

Сүлжээндэ ороод, фейсбук холбоондо Хамба лама Дамба Аюшеевэй хуудаһа хараха;

http://ehehelen.ru

Ямар нэгэн асуудалай гарабал, аймагайнгаа шэрээтэ ламанарта, мүн энэ сахим хаягаар хандажа болохо: exexelen@gmail.com Я. Ц. Ивахиновагай гар утас: +7 951 636 9069

Социальна сетьнүүд соо хубаалдаха


Манай һонинууд тухай бэшэгүүдые абажа байгты!