Тогтомол холбуулалнууд (фразеологизмууд)
Даабари: (3-3 зурагуудай удха тайлбарилан, сээжэлдэһэн (ссылкэ) тогтомол холбуулалнуудта тааруулагты. Тэдэнээ холбоо удхатай (связный текст) хөөрөөндөө оруулан, нютаг хэлэнэйнгээ аялгаар дамжуулагты.
Жэшээнь, билед соотнай «саарһан малгай үмдэхэ; амандаа уһа балгаһандал; хорхойдо хорогүй, хэлэ амаа бүлюудэхэ» гэһэн тогтомол холбуулалнуудай дайралдабал, иимэрхүү удхатай хөөрөө бэлдэжэ болохоор (+оруулжа болохо)
Энэ зундаа бидэ гурбан нүхэд Байгал далайн эрьедэ амархаа ошобобди. Амаралтаяа һайн үнгэргэхэ тухай зүбшэн хонобобди. Үглөөгүүр Доржомнай амандаа уһа балгаһандал, юушье хэнгүй, газар гэтэн һуушаба. Хорхойдо хорогүй һайн зантай Дугар гэнтэ хэлэ амаа бүлюудэн, маанадаа зэмэлжэ оробо. Үсэгэлдэр үдэшэ бэе бэедээ саарһан малгай үмдэхүүлтэрээ, хүхилдөө, һаахаралдаа һэмнайбди гэжэ би эдэ нүхэдөө гайхан хаража һуунаб. Яахадаа нүхэдни нэгэ һүни соо зангаа хубилшаба гээшэб?
Тогтомол холбуулалнуудай (фразеологизмуудай) толи
- Тархиингаа хазайһан тээшэ ябаха – бодолгүй ябаха
- Халбагаа хахарха – тоосолдохо, хэрэлдэхэ, эбээ таһарха
- Тархидаа таряа тариха – өөрөө өөртөө үлүү ажал гаргаха
- Нохойн галдидагаар ябаха – удаан ябаха
- Хилгааһанай эрмэг дээрэ – бэрхэтэй байдалда орохо
- Нохойн таратар байха – эгээ һүүл болотор байха
- Унаһан малгайгаа абангүй – сүлөө забгүй, сүлөөгүй
- Долоон уулын саагуур – холо
- Барюухан гартай хүн – харуу хүн
- Хэбтэһэн хони бодхоохогүй – аалин, номгон, хорогүй
- Буруу шүрэбтэй – гэдэргээ буляалдаха зантай, һөөргэдүү зантай
- Ама задагай – үлүү үгэ зугаатай
- Хэлэ амаа бүлюудэхэ – хэмһээ үлүү дуугарха, үлэмжэ ехээр хэлэхэ
- Саарһан малгай үмдүүлхэ – хэрэггүй газарта үлүү ехээр магтаха
- Хорхойдо хорогүй – муу һанаагүй, даруу номгон
- Амандаа уһа балгаха – абяагүй байха
- Халуун шулуу долёохо – бэрхэшээл үзэхэ
- Улхархайгаа бусалгаха – унтаха
- Нюдэ сабшаха зуура – түргэн, бушуу, саг зуура
- Уһан дээрэ үрмэ тогтоохо – үлүү гоёожо хэлэхэ, худал үнөөр хэлэхэ
- Үрэ зүрхөө долгилхо – ехээр сэдьхэлээ хүдэлгэхэ
- Үхэтэрөө ухаа орохогүй – наһатай болотороо сэсэн болохогүй
- Хамараараа газар хадхаха – хүндэ байдалда орохо
- Шэгээ хобхо татаха – нюураа гансата ондоо болгохо
- Энеэдэн ханяадан болохо – баярлажа байтараа сухалдаха
- Өөхэн соохи бөөрэ – эрхэ тангил
- Хүнэй ама хараха – өөрын бодолгүй, хүнэй хэлэһээр ябаха
- Хушуугаа холбохо – хоб жэб хөөрэлдэхэ
- Шүдэ амаа үзүүрлэхэ – үзэн ядаха, дураа гутаха, сухалдаха
- Нара буляаха – түрүүлэн гараха