Блиц-урилдаан. XXVII наадам

Буддын шажанай үгэнүүд, ойлгосонууд

(Эндэ үгтэһэн ойлгосонууд харюунуудтаяа үгтэнэ,тайлбаринуудынь нютаг үгөөрөө үгэхэ  Жэшээнь: һүнэһэн-сүнэс… )

1. Маани уншахада хэрэглэдэг тоолуур . . .эрхи
2. Бурханай ном орёодог торгон гадар . . .жанша
3. Хуралай үедэ ламанарта сай баридаг ёһо . . . манжа
4. Арбан сагаан буян, арбан хара _____ юун гэдэг бэ? ….нүгэл
5. Ивалгын дасан хэды ондо баригдааб? ___1945ондо
6. Бэеын элүүрые сахидаг бурханай нэрэ. . .Отошо
7. Олоороо суглараад,бүхэли һүни маани уншаха ёһо……сангарил
8. Бандида Хамба лама Дамба Аюшеев хэдыдэхи Хамба болоноб? 24-дэхи
9. Гэрэй али талада бурхан тахигдадаг бэ? Хоймор талада,баруун-хойно
10. 225 ботитой бурханай ном ___Данжуур
11. Монгол литээр һарын 1, 8, 15, 30-най үдэрнүүдые ямар үдэр гэдэг бэ?___ дүйсэн
12. Уһанай эзэниие нэрлэгты . . . Лусад
13. Шажанай ёһоор гэм хэһэн зониие хэһээдэг газар …..тама
14. Досоонь санзай хэжэ ууюулдаг амһарта . .бойпуур .
15. Досоонь маани һуулгаһан, буян үйлэдэжэ эрьюулдэг хэрэгсэл . . .хүрдэ.
16. Шажанай ном уншахада, абяа гаргадаг, досоогоо хэлэтэй хүгжэмтэ хэрэгсэл . ….._хонхо.
17. Сэлэнгын аймагһаа хэды Хамба ламанар гараһан бэ? ___
18. Дасан, субарга нара зүб тойроод ябажа, буян олохо аргые юун гэдэг бэ? . . гороо
19. Арһаар бүриһэн, сохижо абяа гаргадаг хүгжэмэй хэрэгсэл . . .хэнгэрэг
20. Этигэлэй Хамба хэды дугаар Хамба лама байһан бэ?…… 12-дохи
21. Ламанарай үгэ буляалдаан, диспут . . .шойро
22. Буряадта түрүүшын дасан хэды ондо баригдааб?…..1733-1735
23. Мүнөөнэй Непал орониие буряадууд юун гэжэ нэрлэдэг байһан бэ?…….Балба
24. 108 субарга ямар дасанай дэргэдэ бүтээгдэнхэйб?___Анаагай дасанда
25. Россиин Буддын шажанай түб хаана оршодог бэ?……. ___Буряадта,Ивалгада
26. Хамба ламаһаа нэгэ шата доогуур зиндаатай лама …… Дид-хамба.
27. Буддын шажантанай ехэ бүлгэм ……..Сангха
28. Хамба ламанарай түрэһэн тоонто нютагуудта юу бүтээжэ дурасхаалынь мүнхэлдэг бэ? ____субарга.
29. Жаран Хашарай субаргада мүргэхэ гэбэл, хаана зорихобта? ……..Хэжэнгэ
30. Бүгэдэ Буряадай хии морин хаана хиидхэгдэдэг бэ? ……..Ахада
31. Бурханаа досоонь тахяад байдаг модон шэрээ. Нюур талань шэллэтэй байдаг___гунгарбаа
32. Бурхан сахюусадай залардаг, ламанарай ном үзэдэг, хурал хурадаг, хүнэй хэрэг бүтээдэг  газар……дасан
33. Эрдэм бэлиг үгэдэг бурхан ……..Манзашири
34. Орос гүрэндэ Буддын шажантаниие толгойлһон эгээ түрүүшын Бандида Хамба лама хэн бэ?…….. Дамба Даржаа Заяев
35. Бурханай урда зула бадараахада хэрэглэлдэлэг, дундаа гол хоноохо нүхэтэй амһарта ……..наһата
36. Дасангай оройн эгээн дээрэхи гоёолто…….. ганжар
37. Ерээдүй галабта эрьехэ бурхан …….Майдари
38. Арьяа Баалын нюдэнэй нёлбоһонһоо мүндэлһэн бурхан……. Сагаан Дара эхэ
39. Ламанарай эдеэгээ шанадаг, тогооной гэр …….жаган
40. Уһанай, газарай , хадын сабдагуудай толгойлогшо…….Буурал баабайнар
41. Эхэ зургаан зүйл хамаг амитанай үхэдэггүй мүнхэ хубинь юун гэдэг бэ?…… һүнэһэн
42. Оросой хэн хатанай Зарлигаар Буддын шажан Буряадта дэлгэржэ эхилээб? Романова Екатерина Алексеевна(Екатерина II)
43. Буддын шажантанай нангин шүтөөн Зандан Жуу бурхан ямар (хаанахи)дасанда тахигданаб? …..Эгэтын
44. Юрын мүргэлшэд дасанда ороходоо али талын үүдээр орохоб?  ……..зүүн гар тээхи
45. Дасангуудта 1 жэлэй туршада хэды ехэ хуралнууд үнгэрдэг бэ? ……6-7
46. Үхибүүнэй түрэхэдэ , нэрэ үгэһэн ламые хэн гэдэг бэ?….. найжа
47. Бурхадай, ороной тэнгэринэрэй,  ехэ ехэ гурбан   юртэмсын эзэдые харуулһан хатар … цам (сам)
48. Далга абахадаа хүн юугээ  үмдэхэ заабаритайб? ……_малгайгаа
49. 1764 онһоо мүнөө  хүрэтэр дун хамта  хэды  ламанар Бандида Хамба ламын үндэр зиндаада хүртэнхэйб?  24
50. Дасанһаа залуулһан, хүзүүндээ зүүдэг, уншалгатай ооһорые юун  гэдэг бэ ? зангяа
51. Хадаг ёһолон хүндэлжэ абаһанай тэмдэг …..зүүн гар дээрээ баруун гараараа нугалжа эбхээд, үбэртөө хэхэ
52. 5 дахин 12 жэлэй цикл хамтаржа, 60 жэлэй ехэ дүхэриг болоно. Тэрэниие юун гээд хэлэхэб? ….  рабжуун
53. Ехэ хуралда гү, али хотон айлаараа суглараад,  ехэ ном уншуулхадаа,   өөрынгөө хубиин үргэл үргэдэг. Тэрэниие юун гэдэг бэ?…….. хандиб
54. Буряадай делегациин бүридэлдэ орожо, 2-дугаар Николай Хааниие Хаан шэрээдэ һууһанай ёһололдо хабаадаһан лама санаартан….. Соодой Лама
55. “Ламанарай сэсэрлиг”гэжэ мүргэлтэ газар хаана бииб? …..Алайрта.
56. Хэн Хамба Лама буряад хасагуудай сэрэг бии болгохо хэрэгтэ ехэ үүргэтэйб? …….Содномпил Хэтырхеев
57. Дархан урлал бүтээгшэдтэ, уран зохёолшодто, бэлигтэндэ туһатай, эхын жаргал олгодог шэдитэй бурхан …….._Янжима бурхан
58. 1909-1915 онуудта Санкт-Петербургын дасан бариха хэрэгтэ эмхидхэлэй ехэ  хүдэлмэри хэн ябуулһан бэ? ……..Агван Доржиев
59.  Буддын шажанай ёһоор  бурханай орониие юун гэхэб? …..Диваажин
60. Бурхан Багшын һургаалай нэбтэрхы толи гэдэг “Ганжуур” ном хэды ботитойб?…_ 108
61. Сэлэнгын аймагай Талын Харгана һууриндахи  бурханай ордон  нэрлэгты… Сагаан Дари Эхын ордон
62. Манжушри бурханай Ордон Буряадай түрүүшын дасанай һуурида баригдаһан түүхэтэй. Тодорхойлогты. Хяагтын Эргэ Бүргэ һуурин
63. Бандида Хамба Лама Дамба-Даржаа Заяев хэдытэй байхадаа түрэлхи гэрһээ гаража, Буддын шажан шудалхаа зорёоб ……11 наһатайдаа
64. Дэмшэг Сүмэ, Үүдэн Сүмэ, Эхын умай, Загуурдиин хабсагай гэхэшэлэн үргэлэй ехэ газарнууд хаана бииб?…….. Агада, Алханада
65. Арьяа Баала бурханай  40 метр үндэртэй  гайхамшаг ехэ  хүрэг хаана  табигдажа байнхайб? …..Захааминай Санагада.
66. Ламанарай хэнгэрэг сохидог модон… ….. дохюур
67. Энэ һүлдэ тэмдэг Буддын шажанай һургаалай илалта тэмдэглэнэ,оюун ухаанай  бодолые хамгаална……… жалсан (стяг победы)
68. Оюун ухаанай хүгжэлтын һүлдэ тэмдэг .Шажанай һургаалай сэбэрые, бэеын, хэлэнэй, ухаанай арюудхалгые тэмдэглэнэ ………бадма линхобо(лотос)
69. Буддын шажанай энэ һүлдэ тэмдэг үбшэнһөө, муу заяанһаа, зоболонһоо хамгаалдаг, мүн уур сухал, атаархал, нүгэлтэ хүсэл  дарадаг …….  Сагаан шүхэр(белый зонт)
70. Элбэг байдал, баялиг, эрхэ сүлөө тэмдэглэһэн удхатай,гэр бүлын жаргал уряалдаг,гай тодхор холодуулдаг тэмдэг…….. алтан загаһад(золотые рыбки)
71. Буддын шажанай хаа-хаанагүй дэлгэрхые уряалан,  энэ тэмдэгэй абяан холо ойгуур  сууряатадаг­­­­­­…… сагаан дунгар (белая раковина)
72. Энэ тэмдэгэй эрьелдэлгэ Буддын шажанай һургаал,номнол,найман зам тэмдэглэнэ……алтан хорло (колесо Дхармы)
73. Эрмэлзэл, ута наһа, баялиг, хүгжэлтэ тэмдэглэдэг, бүхы һанаа хүсэлдүүлдэг һүлдэ  тэмдэг нэрлэгты ……….Бумба (сосуд,ваза)
74. Ута наһа, дурлал,хайрлалга, аза талаан тэмдэглэдэг,  хүнүүдэй мүргэл, зальбаралһаа хүрмэгдэһэн тэмдэг гээд энэ  һүлдэ  нэрлэдэг……..үлзы утаһан
75. Буддын шажанай 8 һүлдыень суг зураһан зурагые  юун гээд нэрлэдэг бэ……аштамангала
76. Мүргэлэй газарта модо  бургааһанда уягдадаг  бүдэй өөдэһэн ….. зурам
77. Сэлэнгын аймагай Загастайн Адаг нютагай бурхан зурадаг мэдээжэ уран зураашан хэн бэ? …….Данзан Дондоков
78. Живаа маани гэхэдээ, хэды тоо тухай хэлэгдэнэб?……. 10 миллион
79. Дээгүүр зиндаатай ламанартай уулзахые ондоо үгөөр юун гээд хэлэхэб……. бараалхаха
80. Субарга,дасан бариха газарые арюудхахада  нюугдадаг домбо юун гээд хэлэдэг бэ? бумба
81. Эрхи элдэб янзын хэмжүүртэй,тоотой байдаг. Хэды тоотой эрхинүүд байдаг бэ? ….108,  21
82. Дасанай эгээл дээдэ тушаалтай лама …шэрээтэ лама
83. Ламанарай уншалгада хэрэглэдэг талхаар хэһэн хүнэй дүрсэ…..   дүршэг
84. Худанай дасанай лама Эрдэни-Хайбзун Галшиев зүб мүрөөр бэеэ яажа абажа ябаха тухай ном бэшэһэн. Нэрлэгты…..”Бэлигэй толи»
85. Бандида хамба лама Дамба-Даржаа Заяевай  мүндэлһэн  газарта бүтээгдэһэн субаргада  мүргэхөө ошоходоо,хайшаа зорихобта? …..Отсон Хаан,Хяагта
86. Айл хотоноороо жэл бүри сахюусаа хүндэлжэ,бурханай ном уншуулхадаа,юу хуруулба гээд хэлэхэб?…….Жасаагаа
87. Нэгэ хэды саг соо ,ехэнхидээ дүйсэн үдэрнүүдтэ, эдеэлэнгүйгөөр бурханай ном үзэжэ,буян хэдэг ёһо байдаг.Зүбөөр нэрлэбэл,… масаг
88. Бурханай гар гэдэггүй,харин…….. мотор
89. Бурханай гү,али бодисадын нюдэн тушаа хөөрэлдөө һаа,хүндэлжэ юун гээд хэлэдэгбибди? ……..нята
90. Һахилай ёһоор лама хүнэй сээжэ бэеэ орёогоод байдаг бүд……..орхимжо
91. Бурханай хүл гэдэггүй,харин хүндэлжэ хэлэгдэдэг юун гэжэ үгэ  бииб?……..үльмээ
92. Удаан саг соо эм хадагалхадань,шанарынь муудуулдаггүй тусхай арһан туулмагхануудые юун гээд нэрлэдэг бэ?…….. жииза
93. Дасандаа үргэл,мүргэл хэжэ байдан зонуудые хэд гээд нэрлэхэб? ………жиндагууд
94. Дасанай мүнгэн сангай түлөө харюусагша лама (нярба лама)
95. Цанид дасанай һургуулиин  8 шата дүүргэһэн ламада олгогдоһон зэргэ  (гэбшэ)
96. Дасанай жаяг журамые наринаар сахидаг лама …… гэбгы
97. Буддын гүн бодолоор эгээн үндэр эрдэмтэй ламанарай нэрэ зэргэ ……Дооромбо,Һаарамба
98. Дасан хиидэй хэрэг хүтэлхэ дээдын хэргэмэй лама Хамба лама
99. Дасанда хуралай болоходо,тон түрүүн эхи татажа,ном уншадаг шанга хоолойтой лама ……… унзад лама
100. Хуралай үедэ ёһололнуудые зүбөөр бэедүүлэгдэхые сахиха уялгатай лама….. гэсхы
101. Цанид дасанда 9 жэлэй туршада һураһанай һүүлээр ламада олгогдодог зэргэ …..      габжа
102. Дасанда һуудаггүй ,хүдөө нютагта байдаг лама  ……хүдөө лама
103. Дасангай шэрээтэ ламын орлогшые хэн гэхэб? ……..засаг лама
104. .Шажанай 253 тангаригтай һахил абаһан ламада олгогдодог дээдэ зэргэ    ……..гэлэн лама
105. Хуралай үедэ ном уншалгын бисалгал хүтэлэгшэ лама ……..соржо лама
106. Дуганай тахил табилга,арюун сэбэрые сахиха,хуралай хэрэгсэл бэлдэхэ үүргэтэй лама……… дуганша лама
107. Бүд дээрэ тоһон шэрээр зурагдаһан,ханада үлгэгдэдэг  бурханай дүрэ ……….дэлгэмэл бурхан
108. Россиин Бурхан шажантанай эгээл дээдын тушаалтай лама…….. Бандида Хамба лама
109. Ламын шоо табяад хүнэй ябадал уридшалан хэлэхые юун гэхэб?……абарал
110. Түрэл гарал болохо ламые хэн гээд нэрлэдэг бэ?……. амбай
111. Шажанай ёһоор арюудхалга-освящение гэхэдээ……арамнайлха
112. Дасангай гол үүдэндэхи үндэр хэрэлсы……… добжоон
113. Ламын шэрээ дээрэ табидаг заахан шэрдэгүүд…….. олбог
114. Һүзэглэжэ,бурхан тэнгэридэ үргэһэн,сасаһан юумэн …….сасали
115. Муу юумэ зайсуулха гэһэн удхатай ламанарай бүтээдэг арга….. заһал
116. Хүн бүхэндэ долоон хоногой туршада ушардаг муу үдэр……. шасаа(чисаа) гараг
117. Дабаанай орой дээрэ үргэл үргэхэдөө зогсодог газар……….үлэ
118. 2-3 метр утатай бүреэ юун гээд нэрлэдэг бэ? ……үхэр бүреэ
119. Хада уулын ,газар нютагай болон уһанай эзэн гэхэдээ …….. сабдаг
120. Бурханай ном хадагалаад байдаг модоор хэһэн хайрсаг…….соголиг