Блиц-урилдаан. XVI наадам

Буряадай һуурин тосхонууд, уһа голнууд,

мүргэлтэ газарнууд, шүтөөнүүд

1. Аха нютагые уулын орон гээд нэрлэнэбди. Ямар хада энэ нютагай дэбисхэр дээрэ бииб?
2. Үдэ гол ямар аймагуудые холбон урдадаг бэ?
3. Сэлэнгэ мүрэнэй адагта ямар аймаг оршодог бэ?
4. Үльдэргэ, Улхасаа, Гүүндэ, Тэлэмбэ гэһэн хүдөө һууринууд ямар аймагта ородог бэ?
5. Галуута нуурай эрье шадар түбхинэһэн аймаг
6. Дэлхэйн Буддын шажантанай ном хэблэлгын хүшөөнүүдэй нэгэн – «Шаргалжанай Ганжуур» гэжэ солотой судар хаана хадгалагданаб?
7. Уран Дүшэ, Зүрхэн уула, Үндэр баабай гэһэн үргэлтэй мүргэлтэй газарнууд ямар аймагта бииб?
8. Гунзан, Даша Ячил, Бүрин хаан, Эреэн баабай – эдэ тахилгата үндэр газарнууд хаана оршодог бэ?
9. Жэмһэг, Охор-Шэбэр, Туран, Галбай гэһэн тосхон һууринууд ямар аймагта ороноб?
10. Хурамхаанай ямар нютаг тэндэхи хадынгаа нэрээр нэрлэгдэдэг бэ?
11. 12-дугаар Хамба лама Даши-Доржо Этигэловэй субаргада хаана ошожо мүргэхэбта?
12. Ламанарай сэсэрлиг гэжэ нэршэһэн мүргэлтэ газарта зальбархадаа, өөрыгөө Буддын шажантанби гэжэ сэдьхэлээрээ мэдэрхэ нангин газар хаана бииб?
13. Байгалда шудхадаг эгээ ехэ мүрэн?
14. Гүүндэ, Ярууна, Котокель, Сурхайта гэдэг гол мүрэнүүд гү, али нуурнууд гү?
15. Усть-Ордае нютагайнь зон юун гээд нэрлэдэг бэ?
16. Баргажан аймагай түб болодог тосхоной нэрэ?
17. Дунда-Хэрээтэ, Гутай, Шанага, Хаяа нютагууд ямар аймагай бүридэлдэ ородог бэ?
18. Аршаанта, Баян-Улаан, Бүмбэтэ, Улаан Хада, Хайранга энэ аймагай тахилтай, мүргэлтэй ууланууд юм. Ямар аймагай?
19. Зэдын аймагй түб тосхониие буряадаар юун гээд нэрлэдэг бэ?
20. Хяагтын аймагай дэбисхэр дээгүүр ямар хоёр ехэ мүрэн урдан гарадаг бэ?
21. Монгол туургата арадуудай ёһолдог табан ехэ Хаан уулын хоёрынь Хяагтын аймагай дэбисхэр дээрэ оршодог. Нэрлэгты
22. Хориин аймагай дэбисхэр дээгүүр урдадаг Хүрбэ, Анаа, Чисан, Худан гэдэг багашаг гол горхонууд ямар ехэ голдо шудхан ородог бэ?
23. Дэмшэг Сүмэ, Үүдэн Сүмэ, Загуурдиин Хабсагай гэһэн үргэлэй ехэ газарнууд хаана бииб?
24. Бүхы буряадуудай хии морин хаана, ямар нютагта хиисхүүлэгдэнэб?
25. 21-дэхи Хамба лама Мүнхэ Цыбиковэй дурасхаалда зорюулһан субарга хаана бүтээнхэйб?
26. Түнхэнэй аймагай түб һуурин…
27. Борто, Утаата, Дүтэлүүр, Нурта гэһэн хүдөө һууринуудтай аймаг? Нэрлэгты
28. Хамар Дабаанай урда хажууда һуурижаһан энэ аймагай дэбисхэр дээрэ Уран Дүшэ, Хаан Уула, Алтан-Субарган, Хайрхан-Таабай болон бусад үндэр мүргэлтэй газарнууд оршодог. Хаана?
29. Муяын аймагай түб тосхон?
30. Хэжэнгын аймагай дэбисхэр дээгүүр һэтэ урдажа гарадаг гол нэрлэгты?
31. Бодисадба Манзашриин ордондо ошожо мүргэхэ гэбэл, хайшаа зорихобта?
32. 9-дэхи Хамба лама Чойдор Мархаевай субарга тоонто нютагтань бүтээгдэнхэй. Хаана?
33. Гэр бүлэ соохи харилсаанай һайн байхын түлөө энэ нютаг зорижо, Жаран Хашарай субаргада мүргэхэдэ туһатай байха. Хайшаа зорихо бэ?
34. Байгал шадарай аймагай түб һуурин нэрлэгты?
35. Халуун аршаантай Горячинск курорт ямар аймагай дэбисхэр дээрэ байдаг бэ?
36. Байгал далайн зүүн урда эрье зубшаад, Хамар Дабаанай ара талаар байдаг Буряадай аймаг нэрлэгты?
37. Гаарга, Алла, Улан, Онёо голнууд Буряад ороной ямар аймагуудай газар дээгүүр урданаб?
38. Ородой мэдээжэ хубисхалагшын (революционерэй) нэрээр нэрлэгдэһэн Буряад Уласай хото?
39. Ахын аймагай түб тосхон нэрлэгты?
40. 108 субарганууд ямар дасанай дэргэдэ бүтээгдэнхэйб?
41. 1-дэхи Хамба лама Дамба-Даржаа Заяевай дурасхаалда зорюулһан субарга хаана бүтээгдэнхэйб?
42. Агын Табтаанай нютаг тоонтотой 19-дэхи Бандида Хамба ламаар томилогдоһон хэн бэ ?
43. Буряадай түрүүшын дасангуудай нэгэн – Тамчын дасан ямар аймагтаб?
44. Мүнөө үедэ Зэдын аймагта ямар дасангууд буянта ажалаа ябуулжа байдаг бэ? Тоологты
45. Яруунын аймагай түб һуурин нэрлэгты
46. Үни холын түүхэтэй С.Обручевай нэрэмжэтэ Хяагтын музей ямар шэглэлэй бэ?
47. Зэдын аймагай урда зүгтэ ямар нютаг орон оршодог бэ?
48. 1934 ондо Троицкосавск хото ондоо нэрэтэй болоо. Тодорхойлогты.
49. Сайлагай (Жомбологой) хүүюур гэжэ үзэсхэлэн һайхан газар хаана бииб?
50. Янжима бурханай дүрэ шулуун дээрэ мүндэлһэн түүхэтэй. Энэ ехэ үргэлтэй газар хаанаб?
51. Хэжэнгэ нютагай тахилтай, мүргэлтэй хадын хормойдо 1759 ондо эгээ түрүүшын дуган баригдаһан юм. Нэрлэгты
52. 12-дугаар Хамба Лама Намжил Лайдаповай субарга наһанай һайн нүхэртэй боложо, һанаһан хэрэгээ бүтээхэ эрхэтэй болгохо шадалтай. Тодорхойлогты, хаанаб?
53. Намсарай сахюусанай ордон хаана, ямар нютагта бодхоогдонхойб?
54. Сэлэнгын аймагай энэ нютагһаа 4 Хамба ламанар гараһан, тэдээндэ зорюулжа субарганууд бүтээгдэһэн юм. Нютагынь тодорхойлогты
55. 2007 ондо Хаан уулын хормойдо Намнанай багшын дурасхаалда зорюулан, 11 метр үндэртэй субарга бүтээһэн юм. Хаана?
56. 2500 жэлэй саана бүтээгдэһэн Зандан Жуу бурханай ордон хаана оршодог бэ?
57. Ангар мүрэн хайшаа шудхан ородог бэ?
58. Байгал далай бүхэдэлхэйн соёлой ба байгаалиин нөөсэ баялиг гэжэ хэды ондо соносогдоо һэн бэ?
59. Сэрэгэй,сагдаанарай болон бусад хүсэтэнэй алба хаагшадай хамгаалалта болохо   хэн Хамба ламын субарга  бүтээгдээб?
60. “Түбэд эмшэлгын атлас” – Буддын шажанай нангин һүлдэ гэжэ хэды онһоо тоологдодог бэ?
61.  Мухар-Шэбэрэй,Бэсүүрэй,Тарбагатайн,Сэлэнгын аймагуудые холбон урдадаг гол нэрлэгты
62. Хяагта хотоһоо 30-аад модоной зайда оршодог энэ нуурай оёорой шабар хүнэй эмшэлэлгэдэ үргэнөөр хэрэглэгдэдэг. Нэрлэгты
63. Хонгор Уула, Жэмһэг, Аршаан, Нилова Пустынь гэһэн хүнэй бэе элүүржүүлгын газарта ошохо гэбэл, хайшаа зорихобта?
64. “Мэргэдэй хэрэм”гэжэ байгаалиин хүшөө республикын али аймагай дэбисхэр дээрэ бииб?
65. Яруунын аймагай хилэ дээрэхи “Уянгын сэсэрлиг” хэдтэ зорюулагдаһан бэ?
66. Енисей (Үлэг-Хэм, Горлиг) мүрэндэ шудхан ородог Буряадай голнуудые нэрлэгты
67. Ленэ (Зүлхэ) мүрэндэ ородог Буряадай голнуудые тодорхойлогты
68. Байгал далаймнай томо-томо хада уулануудаар хүреэлэгдэнхэй. Урда таладань байдаг хада нэрлэгты
69. Байгал далайн тэг дунда оршодог олтирог өөрынгөө дүрсөөршье далайдаа адлирхуу юм. Нэрлэгты
70. Буддын шажанай элитэ санаартан байһан, 1894 ондо Баргажанай дасанай шэрээтээр һунгагдаһан лама. Хэн бэ?
71. Загарайһаа гараһан хэды Хамба ламанарые мэдэхэбта? Нэрлэгты
72. «Россиин алтан бартаа» гэжэ 18-дахи зуун жэлһээ алдаршаһан Буряадай нэгэ хото. Нэрлэгты
73. Нэгэ багахан хэмжээнэй газарай нюрууһаа 118 элдэб ондоо үбшэ аргалха шэдитэй аршаануудай гаража байдаг үзэсхэлэн һайхан дайда хаана байдаг бэ, юун гээд нэрлэгдэдэг бэ?
74. Буряадай 13 ехэ дасанай жиндаг зоной сэдьхэл баярлуулжа, эрэшүүлэй санасан хэрэг бүтээдэг энэ үндэр мүргэлтэй газар хаана байдаг бэ?
75. Ойхон олтирог дээрэ урданай һуудалай үзэгдэлнүүд гэхэ гү, али 143 археологическа зүйлнүүд олдонхой гэһэн баримта зүб гү?
76. Гааргын, Үмхэйн, Хүшэгөөрэй, Аллын гэхэшэлэн зондоо туһатай хүдөө аршаануудаар баян нютаг нэрлэгты
77. Энэ аймагта гуннуудай байрын үзэгдэлнүүд түүхын хүшөө боложо дансалагданхай юм. Хаана?
78.  Хаана буряад эхэнэрнүүдтэ зорюулһан хүшөө табигданхайб,хаана,юун гээд нэрлэгдэнэб?

79. Агын Хойто Агада 1907 ондо түрэһэн 20-дугаар Хамба лама хэн бэ?

80.  Гомон дасанай Хамба  байһан буряад лама?